Nie mów do niej: "zawiodłaś mnie" albo "jesteś do niczego", mów "czuję się oszukany". Wtedy ona nie może się wykręcić, nie zbagatelizuje tego, bo Twoim uczuciom nie może zaprzeczyć. Trzeba mówić o uczuciach a nie o żądaniach w stosunku do drugiej osoby, wtedy nie rani się jej, ani nie atakuje. Przekazuje się jedynie konkretną informację.
Każdy z nas ma coś w rodzaju osłony, ściany, która spełnia rolę sfery bezpieczeństwa. Znajdujemy się za zasłoną, która pozwala nam bezpiecznie przetrwać ataki psychologiczne wymierzone w naszą osobę. Jednak ta strefa nie jest odporna na banalne z pozoru słowo "Ty".
Słowo to trafia bez przeszkód w samo serce osoby, do której jest kierowane i robi tam olbrzymie spustoszenie i jeszcze silniejszą chęć odwetu.
Jeśli zamiast "Ty" powiesz "Ja" nie zranisz, nie naruszysz sfery bezpieczeństwa drugiej osoby, a ty samym unikniesz odwetu. Zatem zamiast powiedzieć "Wkurzasz mnie" powiedz "Jestem wkurzony". Specjaliści od komunikacji nie używają określenia "słowo"
w odniesieniu do "Ty"i "Ja"? mówią o komunikatach typu "ja" i komunikatach typu "ty". Podkreślają oni toksyczność komunikatów "ty", a komunikatom typu "ja" przypisują dwie role tj.: zapobieganie nieporozumieniom w kontaktach interpersonalnych oraz zapobieganie eskalacji konfliktu. Siła komunikatów "Ja" bierze się z faktu, że ich stosowanie nie pozwala na ocenianie i zrzucanie winy na drugą osobę, jednocześnie umożliwia wyrażanie swoich emocji i branie za nie odpowiedzialności.
Samo "ja" nie wystarczy, modelowy komunikat tego typu zawiera cztery elementy:
- Wyrażenie odczucia, emocji.
- Opisanie konkretnego zachowania/wydarzenia, które wywołało powyższe uczucia.
- Wyjaśnienie, dlaczego to zachowanie/wydarzenie wywołało te uczucia.
- Przekazanie oczekiwań, co do całej sytuacji.
Jest, zatem komunikat "ja" odpowiedzią na pytania:, "Co czuję?" oraz "Czego potrzebuję?" w związku z tym odczuciem. Dodatkowo druga strona nie może zarzucić kłamstwa.
Przykład:
Ona (używając komunikatu "Ty"?)
"Wkurzasz mnie, jesteś taki leniwy, że ciągle leżysz na kanapie!"
Co poczuje on? Jak zareaguje? Co powie?
Ona (używając komunikatu "Ja")
"Jestem wkurzona, kiedy widzę jak leżysz na kanapie, a ja cały czas tyram w kuchni. Chciałabym, abyś mi pomagał w prowadzeniu domu."
Co poczuje on? Jak zareaguje? Co powie?
Odpowiedzi na dwa powyżej postawione pytania mogą znaleźć Państwo, sami stosując komunikaty typu "ja" w rozmowie z partnerem. Jak to zrobić? Pod żadnym pozorem nie wszczynajcie Państwo kłótni, aby wypróbować komunikaty "ja". Zróbcie to "przy okazji".
Na przykład, gdy partner się spóźnia. Struktura komunikatów typu ?ja? wygląda następująco:
|
Ja czuję... |
Wstawiamy towarzyszące nam w danej sytuacji uczucie. |
|
kiedy Ty... |
Wstawiamy opis (dokładny, konkretną czynność wykonaną przez partnera) zachowania, które powoduje, że czujemy to, co wstawiliśmy wyżej. |
|
ponieważ... |
Wstawiamy tu informacje na temat przyczyny takiej reakcji, na zachowanie partnera. |
|
Chcę... |
Podpowiedz partnerowi rozwiązanie problemu. Przedstaw swoje oczekiwania wobec partnera. |
|
Wkurzam się, gdy Ty zbyt późno odbierasz Janka ze szkoły, ponieważ spóźniamy się z Jankiem na zajęcia korekcyjne. Chcę, abyś przyjeżdżał po nas wcześniej. |
|
Na początku natraficie na trudności, nie zrażajcie się, ćwiczcie, to się opłaci.
07.09.2011 Przemysław Mocarski
Tagi: psycholog Łomża, psychoterapia Łomża, pomoc psychologiczna Łomża
