Być rodzicami nie jest łatwo, niezależnie od wieku dzieci, i ich liczby. Każdy słyszał przysłowie: "Małe dzieci mały kłopot, duże dzieci duży kłopot". Według mądrości ludowej z nastolatkami powinniśmy mieć zatem "średnie kłopoty?" Ale czy na pewno? Wydaje się, że nie, ponieważ poprzez swoje niewłaściwe zachowania mogą wejść w konflikt z prawem, uzależnić się od substancji psychoaktywnych, zostać rodzicami, wpaść w złe towarzystwo, itp. Konsekwencje takich "kłopotów"dla nastolatka są poważniejsze, niż gdyby przytrafiły się dorosłemu.
Większość rodziców najbardziej boi się okresu, kiedy dziecko zaczyna dorastać. Zaczyna wtedy wymykać się spod kontroli, buntuje się, poszukuje nowych doświadczeń, a rodzice czują się bezradni, w dodatku mniej ważni dla dziecka niż jego rówieśnicy.
Wszyscy chcemy być dobrymi rodzicami i na ogół nie szczędzimy wysiłku, aby nasze dzieci były szczęśliwe. Staramy się, chcemy dla dziecka jak najlepiej, a mimo to zdarza się, że spotykają nas rozczarowania, a dziecko sprawia kłopoty.
Nie ma prostych i skutecznych recept na dobre wychowanie dziecka, którego zachowania przypominają grę orkiestry symfonicznej pozbawionej dyrygenta, ale jedno jest pewne: im lepszy mamy kontakt z dzieckiem, tym łatwiej ustrzeżemy je przed kłopotami. Już w chwili narodzin położna kładzie noworodka na brzuch matki, aby jak najszybciej kontakt został nawiązany w "nowym świecie". Jednak z każdym miesiącem życia dziecka zmniejsza się fizyczny kontakt z matką, a rozwijają się interakcje z innymi członkami rodziny i rówieśnikami. Wydaje się, że cały czas dziecko jest w rodzinie, że mamy z nim kontakt, przecież widzimy się codziennie, mieszkamy pod jednym dachem, jesteśmy rodziną. Co jeszcze można zrobić, aby ten kontakt był optymalny?
Rodzi się pytanie, na które warto sobie odpowiedzieć: Dlaczego tak trudno być rodzicami nastolatka?
Problemy dorastania. Młodzi ludzie buntują się przeciw dorosłym, a rodzice są pierwszymi dorosłymi, przeciw którym ten bunt jest skierowany. Dzieci w okresie dorastania chcą być traktowane jak dorosłe i nie godzą się z zakazami i ograniczeniami stosowanymi przez rodziców. Taka postawa jest wyrazem naturalnego w tym wieku dążenia do wyodrębnienia się i niezależności, ale najczęściej rodzi konflikty.
Rówieśnicy. Dla nastolatków najważniejsza staje się grupa rówieśnicza. Bycie w grupie rodzi konieczność dopasowania się do niej, zyskania akceptacji - czasem za wszelką cenę, wbrew temu, czego oczekują dorośli. Często młodzi ludzie darzą większym zaufaniem przyjaciół niż rodziców, dlatego próby ograniczania im swobody w tym zakresie na ogół kończą się niepowodzeniem. Dla rodziców to trudny test wytrzymałości, cierpliwości i rodzicielskiej miłości.
Tempo życia. Życie codzienne obecnie podlega różnorodnym presjom. Dotyczy to zarówno dorosłych, jak i dzieci. Wielu rodziców zmaga się z bezrobociem, wielu zaś poświęca swojej pracy zarobkowej dużo czasu. Dorastające dzieci również już od najmłodszych lat podlegają wyjątkowej presji - oczekuje się od nich osiągnięć w szkole, ładnej sylwetki, sukcesów. Coraz mniej chwil pozostaje na rozmowy i wspólne spędzanie czasu.
A jednak dorastające dzieci potrzebują naszej dyskretnej obecności, dostępności i gotowości do udzielenia im pomocy. Wierzą, że w porę zareagujemy, gdy dzieje się coś niedobrego i znajdziemy sposób, aby rozwiązać problem.
Chcą widzieć w nas swoich sojuszników, na których mogą liczyć w trudnych momentach. Czego więc potrzebują od nas nasze dzieci?
Poczucia więzi i przynależności do rodziny. Chcą czuć, że są kochane, rozumiane i mogą liczyć na wsparcie rodziców. Potrzebują naszego szacunku, przyjaznej atmosfery w domu - poczucia bezpieczeństwa.
Poczucia własnej wartości. Chcą, aby doceniać ich wysiłki w osiąganiu sukcesów oraz chcą mieć pewność, że nie zostaną przez nas skrytykowane i odrzucone, gdy coś się nie uda.
Wiarygodności. Chcą mieć pewność, że zachowujemy się tak jak mówimy, ale także, że potrafimy przyznać się do własnych słabości, niewiedzy i błędów.
Sprawiedliwego traktowania. Przekonania, że rodzice w niejasnej sytuacji zareagują w oparciu o wnikliwe rozpatrzenie sprawy.
Stanowczości w ważnych sprawach. Potrzebują jasno określonych reguł i konsekwencji w ich przestrzeganiu.
Poszanowania intymności i dyskrecji. Chcą mieć pewność, że granice ich prywatności są przez nas respektowane.
Przemysław Mocarski 29.06.2011
Źródło: Jakubowska B., Muszyńska D., Szukaj porozumienia ze swoim dzieckiem, Wydano ze środków Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii
Tagi: psycholog Łomża, psychoterapia Łomża, pomoc psychologiczna Łomża
